Με την έναρξη του νέου έτους, πολλοί από εμάς θέτουμε καινούριους στόχους, προσπαθώντας να πετύχουμε όσα δεν καταφέραμε την προηγούμενη χρονιά. Η στοχοθεσία είναι μια διαδικασία απλή στη θεωρία, αλλά απαιτεί πειθαρχία και επιμονή για να γίνει πράξη. Υπάρχουν, όμως, δοκιμασμένες και πρακτικές στρατηγικές που μπορούν να σας βοηθήσουν να πετύχετε τους στόχους σας το 2025. Ακολουθώντας με υπομονή και συνέπεια τις παρακάτω μεθόδους, τέτοια εποχή του χρόνου θα μπορείτε να γιορτάσετε τις επιτυχίες που φέτος σας φάνηκαν άπιαστες.

Η επιστήμη της στοχοθεσίας: (SMART στόχοι).

Η στοχοθεσία είναι συχνά κάτι το οποίο πολλοί εκτελούν με τον λάθος τρόπο. Αυτό είναι σαν παγίδα για τους ίδιους εφόσον οι στόχοι που θέτουν μπορεί να μην είναι ρεαλιστικοί σε βαθμό που είναι σχεδόν απίθανο να επιτευχθούν στο χρονικό διάστημα που θέλουμε με αποτέλεσμα να μας ρίχνει ψυχολογικά. Ένας σωστός στόχος θα ήταν καλό να ακολουθεί την τεχνική SMART, ακρώνυμο που σημαίνει:

• Specific (Συγκεκριμένος)
• Measurable (Αξιολογήσιμος)
• Achievable (Εφικτός)
• Realistic (Ρεαλιστικός)
• Timely (Χρονικά Προσδιορισμένος). (CFI, 2022).

Με αυτήν την κατευθυντήρια τεχνική, μπορείς να θέσεις στόχους που είναι σαφείς και συγκεκριμένοι, δηλαδή να προσδιορίσεις τι ακριβώς θέλεις να επιτύχεις και ποιες ενέργειες θα χρειαστούν. Οι στόχοι πρέπει να είναι αξιολογήσιμοι, ώστε να μπορείς να παρακολουθείς την πρόοδό σου με μετρήσιμα κριτήρια. Επιπλέον, είναι σημαντικό οι στόχοι σου να είναι εφικτοί, δηλαδή να ανταποκρίνονται στις δεξιότητες και στις δυνατότητές σου. Παράλληλα, οι στόχοι πρέπει να είναι ρεαλιστικοί, λαμβάνοντας υπόψη το διαθέσιμο χρόνο και τους πόρους σου. Αυτό συνδέεται άμεσα με το τελευταίο κριτήριο, τον χρονικό προσδιορισμό, που διασφαλίζει ότι οι στόχοι σου έχουν ένα ξεκάθαρο και ρεαλιστικό χρονοδιάγραμμα.

Ακολουθώντας αυτές τις αρχές, δημιουργείς στόχους που μειώνουν το στρες αφού είναι ρεαλιστικοί. Ταυτόχρονα, μπορείς να παρακολουθείς την πρόοδό σου, γεγονός που σε ενθαρρύνει να συνεχίσεις. Ο σωστός χρονικός προγραμματισμός και η σαφήνεια καθιστούν τη διαδικασία επίτευξης στόχων πιο εύκολη και λιγότερο αγχωτική (Thorpe, 2020).

Μικρές Επιτυχίες Και ο Εγκέφαλος

Οι άνθρωποι χρειαζόμαστε κίνητρα που μας βοηθούν να συνεχίσουμε την προσπάθεια για την επίτευξη των στόχων μας. Συχνά είναι εύκολο να εγκαταλείψουμε, ειδικά όταν δεν βλέπουμε πρόοδο. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να αξιολογούμε τους στόχους μας και την πρόοδο που έχουμε σημειώσει.

• Η σημασία των μικρών επιτυχιών: Μικρές νίκες κατά τη διάρκεια της πορείας μας είναι καθοριστικές, καθώς μας κρατούν συγκεντρωμένους και μας παρέχουν κίνητρο.

• Ντοπαμίνη και εγκέφαλος: Κάθε μικρή επιτυχία ενεργοποιεί την απελευθέρωση ντοπαμίνης, η οποία ενισχύει τη διάθεση, αυξάνει την παρακίνηση και στέλνει στον εγκέφαλο το μήνυμα να επαναλάβει τη θετική συμπεριφορά.

• Αρχή της προόδου: Όπως αναφέρουν οι Amabile & Kramer (2011), η πρόοδος ενισχύει τα συναισθήματά μας, την ικανοποίηση και την αντίληψη της επιτυχίας.

• Δημιουργικότητα και παραγωγικότητα: Η συχνή αίσθηση προόδου είναι από τα πιο σημαντικά στοιχεία για τη δημιουργικότητα και την επίτευξη στόχων. Όσο πιο συχνά βιώνουμε πρόοδο, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες επιτυχίας.

Η έρευνα υπογραμμίζει ότι η αίσθηση της προόδου αποτελεί βασικό παράγοντα για την ενίσχυση της δημιουργικότητας, της παραγωγικότητας και της διατήρησης κινήτρου (UoM Extension, 2024).

Ενσυνειδητότητα στην επίτευξη των στόχων

Η ενσυνειδητότητα αποτελεί πολύτιμο εργαλείο όχι μόνο για την καθημερινή μας ζωή αλλά και για την επίτευξη των στόχων μας. Έρευνες, όπως αυτή των Smyth et al. (2020), αναδεικνύουν τη σημαντική σύνδεση μεταξύ ενσυνειδητότητας και στοχοθεσίας. Συγκεκριμένα, δείχνουν ότι η ενσυνειδητότητα συσχετίζεται θετικά με την αυτοσυμφωνία στη στοχοθεσία, δηλαδή με τη διαδικασία καθορισμού στόχων που είναι εναρμονισμένοι με τον εαυτό μας και, συνεπώς, πιο εφικτοί.

Παρόλο που η ενσυνειδητότητα εστιάζει στο παρόν, κάτι που φαινομενικά φαίνεται αντίθετο με τη διαδικασία της στοχοθεσίας που αφορά το μέλλον, η ενσυνείδητη στοχοθεσία προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα. Εστιάζοντας στο παρόν, μπορούμε να θέτουμε ρεαλιστικούς στόχους που βασίζονται στις πραγματικές μας δυνατότητες και ανάγκες.

Επιπλέον, ένας ενσυνείδητος στόχος είναι αυτός που προκαλεί έναν συνδυασμό φόβου και ενθουσιασμού. Αυτό επιτυγχάνεται όταν ο στόχος ευθυγραμμίζεται με τις φιλοδοξίες και τα συναισθήματά μας, προσφέροντας ουσιαστικό κίνητρο για την επίτευξή του (Mindfuldevmag, 2019).

Η στοχοθεσία δεν είναι απλώς μια θεωρητική διαδικασία, αλλά μια τέχνη που απαιτεί στρατηγική, πειθαρχία και ενσυνειδητότητα. Ακολουθώντας πρακτικές όπως η μέθοδος SMART, εστιάζοντας στις μικρές επιτυχίες και εφαρμόζοντας την ενσυνειδητότητα, μπορούμε να θέτουμε στόχους που είναι ουσιαστικοί και εφικτοί. Με αυτόν τον τρόπο, όχι μόνο ενισχύουμε την πιθανότητα επίτευξης των στόχων μας, αλλά και βελτιώνουμε τη συνολική μας ποιότητα ζωής. Το 2025 μπορεί να γίνει το έτος που θα εκπληρώσουμε τις φιλοδοξίες μας, αρκεί να προσεγγίσουμε τη στοχοθεσία με ορθότητα και αυτογνωσία.

Δωρόθεος Χαραλάμπους, Ψυχολόγος