Ο βιασμός είναι μια εξαιρετικά βίαιη και τραυματική πράξη που παραβιάζει την προσωπική ελευθερία και αξιοπρέπεια του ατόμου. Δεν αποτελεί απλώς μια σωματική επίθεση, αλλά είναι και μια μορφή εξουσίας και ελέγχου, με βαθιές ψυχολογικές και κοινωνικές επιπτώσεις για τα θύματα. Αυτό το φαινόμενο δεν περιορίζεται σε συγκεκριμένες κοινωνικές τάξεις ή πολιτισμούς και παραμένει δυστυχώς διαδεδομένο σε όλο τον κόσμο. Η καταπολέμηση του βιασμού απαιτεί συστηματική εκπαίδευση, αυστηρούς νόμους, υποστήριξη των θυμάτων και ευαισθητοποίηση της κοινωνίας για να προωθηθεί η ισότητα και ο σεβασμός απέναντι σε κάθε άνθρωπο.

Δεν υπάρχει τίποτα το αστείο σχετικά με τον βιασμό, το σεξουαλικό παράπτωμα ή με ανθρώπους σε θέσεις εξουσίας που χρησιμοποιούν την ιδιότητά τους για να αντικειμενοποιήσουν και να θυματοποιήσουν κάποιον άλλον. Στην εύκολα προσβεβλημένη κουλτούρα μας, που αγαπάει τα memes, υπάρχει συχνά μια λεπτή γραμμή μεταξύ αστείου και υπερβολής σε ευαίσθητα θέματα. Η γραμμή είναι ξεκάθαρη. Όταν ελαφρύνουμε μία από τις χειρότερες πράξεις που μπορεί να διαπραχθεί, εμποδίζουμε την απαραίτητη αλλαγή και υποσυνείδητα μεταδίδουμε στα θύματα το μήνυμα ότι οι φωνές τους δεν έχουν αξία. Αυτή η στάση διαιωνίζει την αδικία και ενισχύει την ατιμωρησία, καθιστώντας πιο δύσκολη την καταπολέμηση του φαινομένου και την αποκατάσταση των θυμάτων. 

Η ενοχοποίηση του θύματος είναι όταν το θύμα ενός εγκλήματος ή οποιασδήποτε άδικης πράξης θεωρείται εξ ολοκλήρου ή εν μέρει υπεύθυνο για τη βλάβη που του συνέβη. Δεν κατηγορούμε τους ανθρώπους που έχουν πέσει θύματα ληστείας υπό την απειλή όπλου- κατηγορούμε τους θύτες. Εδώ δεν υπάρχει καμία διαφορά. Όταν ντροπιάζουμε τα ίδια τα θύματα, το κάνουμε πιο δύσκολο γι’ αυτά να προχωρήσουν σε καταγγελίες.

ΟΛΟΙ είναι ένοχοι γι’ αυτό: “Είδες όμως τι φορούσε;” ή “Εγώ δεν ντύνομαι έτσι, άρα δεν θα συμβεί σε μένα”. Δυστυχώς, ζούμε σε έναν κόσμο που διδάσκει στις γυναίκες πώς να αποφεύγουν τον βιασμό, επιρρίπτοντας την ευθύνη στις γυναίκες, οι οποίες συνήθως είναι τα θύματα σε αυτές τις περιπτώσεις, από την αρχή. Αυτό μας επιτρέπει απλώς να απομακρυνθούμε συναισθηματικά από δυσάρεστες καταστάσεις.

Ήρθε η ώρα να προβληματιστούμε σχετικά με τα μηνύματα που μας στέλνουν οι διαφημίσεις και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης σχετικά με τις γυναίκες, τους άνδρες, την αντικειμενοποίηση και τις σχέσεις.

Η αναγνώριση των μικρών, φαινομενικά ασήμαντων τρόπων με τους οποίους κατατάσσουμε τις γυναίκες κάτω από τους άνδρες στην κουλτούρα μας είναι το πρώτο βήμα για την αντιστροφή αυτού του φαινομένου, ώστε να μπορέσουμε να δώσουμε στις γυναίκες τη δυνατότητα να αισθάνονται ασφαλείς, αξιόλογες, αποδεκτές και ικανές. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι ενδυναμώνοντας τις γυναίκες, ενδυναμώνουμε την ανθρωπότητα. Σίγουρα, έχουμε διαφορετικές δυνάμεις, αλλά είμαστε όλοι εξίσου ικανοί να καθαρίσουμε ένα σπίτι, να θέσουμε υποψηφιότητα για ένα αξίωμα ή να αποκτήσουμε τη δική μας επιχείρηση.

Όσον αφορά τους άνδρες, τα επιθετικά, ανταγωνιστικά και κυριαρχικά χαρακτηριστικά δεν είναι αυτό που χρειάζεται ο κόσμος μας αυτή τη στιγμή. Χρειαζόμαστε τους άνδρες να να επαναπροσδιορίσουν το πώς μοιάζει η ανδρική δύναμη. Οι άνδρες και οι γυναίκες έχουν ιστορικά διαδραματίσει πολύ διαφορετικούς ρόλους στην κοινωνία, αλλά αυτός είναι ένας τομέας που θα πρέπει να ενωθούμε ως ένα. Η νοοτροπία “εμείς εναντίον αυτών” δεν θα μας οδηγήσει εκεί που χρειάζεται να φτάσουμε όσον αφορά τον τερματισμό των βιασμών και της σεξουαλικής κακοποίησης.

Δεν θα έπρεπε να είναι τρομακτική η εποχή του να είσαι άντρας, αν είσαι καλός άντρας.  Θα έπρεπε να είναι μια εποχή έμπνευσης, γνωρίζοντας ότι η φωνή σας μπορεί να κάνει τη διαφορά και ότι ο ανδρισμός έχει περισσότερη δύναμη από ποτέ. Είμαι πεπεισμένη ότι μέσα από την προσεγμένη, προληπτική χρήση των λέξεων και των πράξεων, εμείς -άντρες και γυναίκες- θα αλλάξουμε την ροή της ιστορίας.

Η καταπολέμηση της κουλτούρας του βιασμού απαιτεί συντονισμένες προσπάθειες σε πολλαπλά επίπεδα:

1. Εκπαίδευση και Ευαισθητοποίηση:Η καλλιέργεια της ευαισθητοποίησης μέσω της εκπαίδευσης είναι ζωτικής σημασίας. Αυτό περιλαμβάνει την ενημέρωση σχετικά με τις διακρίσεις λόγω φύλου, τα δικαιώματα και τη συναίνεση, από μικρή ηλικία, σε σχολεία και κοινότητες.
2. Νομικό Πλαίσιο και Δικαιοσύνη:Η ενίσχυση και αυστηρή εφαρμογή των νόμων που αφορούν στη σεξουαλική βία είναι απαραίτητη. Οι δράστες πρέπει να τιμωρούνται αυστηρά, και τα θύματα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε δίκαιη και γρήγορη δικαιοσύνη.
3. Υποστήριξη Θυμάτων:Η παροχή ψυχολογικής και νομικής υποστήριξης στα θύματα είναι κρίσιμη. Είναι σημαντικό να δημιουργηθούν ασφαλείς χώροι όπου τα θύματα μπορούν να μιλήσουν χωρίς φόβο ή στιγματισμό.
4. Αλλαγή Κοινωνικών Προτύπων:Χρειάζεται μια συλλογική προσπάθεια για την αλλαγή των κοινωνικών προτύπων που δικαιολογούν ή ελαχιστοποιούν τη σοβαρότητα της σεξουαλικής βίας. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσα από καμπάνιες στα ΜΜΕ, δημόσιες συζητήσεις, και την ενίσχυση της κουλτούρας του σεβασμού και της ισότητας.
5. Συμμετοχή Ανδρών:Οι άνδρες πρέπει να συμμετέχουν ενεργά στην καταπολέμηση της κουλτούρας του βιασμού, καταδικάζοντας συμπεριφορές που την υποθάλπουν και υποστηρίζοντας τις γυναίκες και τα θύματα.
6. Ανάδειξη και Καταδίκη Μη Αποδεκτών Συμπεριφορών:Η κοινωνία πρέπει να αναγνωρίζει και να καταδικάζει ρητά συμπεριφορές και εκφράσεις που προάγουν ή ανέχονται την κουλτούρα του βιασμού.

Με τη συνεχή και αποφασιστική εφαρμογή αυτών των δράσεων, μπορεί να επιτευχθεί η σταδιακή εξάλειψη της κουλτούρας του βιασμού από την κοινωνία.

Altius Mind Institute Team