Η Ενδομητρίωση είναι μία χρόνια γυναικολογική ασθένεια, κατά την οποία τα ενδομητρικά κύτταρα που καλύπτουν το σώμα της μήτρας, τα οποία εμφανίζουν εκκριτική δραστηριότητα, βρίσκονται εξωτερικά από τη μήτρα. Τα κύτταρα αντιδρούν στις ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του εμμηνορροϊκού κύκλου, γεγονός που οδηγεί σε χρόνια φλεγμονή. Τα συμπτώματα της Ενδομητρίωσης περιλαμβάνουν έντονο πόνο, κατά τη διάρκεια της έμμηνου ρήσης (δυσμηνόρροια) και κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής (δυσπαρεύνια), δυσουρία, δυσχεσία, χρόνια κόπωση και πιθανή στειρότητα που έχουν αρνητικό αντίκτυπο στη σωματική, ψυχική, σεξουαλική, και κοινωνική ευημερία των επηρεαζόμενων γυναικών. Παρατηρείται επίσης χρόνιος πυελικός πόνος και συνεχής πόνος στο κάτω μέρος της κοιλιάς. Ο πόνος που σχετίζεται με την Ενδομητρίωση γίνεται αντιληπτός ως ανεξέλεγκτος και απρόβλεπτος.

Ως συνέπεια, η Ενδομητρίωση προκαλεί αρνητικές επιδράσεις στην ποιότητα ζωής και την ψυχική υγεία των γυναικών. Η Ενδομητρίωση, επηρεάζει αρνητικά την εκτέλεση κοινωνικών ρόλων, καθιστά αδύνατη ή δύσκολη την εκτέλεση πολλών καθημερινών δραστηριοτήτων και τη συνέχιση της εκπαίδευσης και της επαγγελματικής ανάπτυξης, και επίσης μειώνει σημαντικά την ικανότητα εργασίας. Η Ενδομητρίωση μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνική απομόνωση που μπορεί να σχετίζεται με πόνο και κόπωση που προκαλούν επίσης ψυχολογικές αλλοιώσεις, απώλεια παραγωγικότητας και μειωμένη ενέργεια. Παράλληλα, η διατήρηση μίας συντροφικής σχέσης είναι πρόκληση για γυναίκες με Ενδομητρίωση. Η μη κατανόηση της ασθένειας, ο αφόρητος πόνος, η δυσπαρεύνια και τα απρόβλεπτα συμπτώματα δημιουργούν έντονες δυσκολίες στις συντροφικές-ερωτικές σχέσεις, προκαλώντας αισθήματα ενοχής και ντροπής.

Τα αρνητικά συναισθήματα ενισχύονται από την αντίληψη ότι οι άλλοι (ακόμη και οι επαγγελματίες υγείας) εξετάζουν ότι αυτό που βιώνουν είναι “όλα στο κεφάλι τους”. Οι επιπτώσεις και τα συμπτώματα της νόσου είναι αόρατα, ο πόνος που βιώνουν καθημερινά δεν γίνεται κατανοητός από τα άτομα γύρω τους και έτσι πολλές φορές το βίωμά τους ακυρώνεται, μειώνεται από τους άλλους. Έτσι, δεν νιώθουν ικανές να είναι ειλικρινείς με την οικογένεια και τους φίλους τους σχετικά με τα συμπτώματά τους αφού γίνονται αντιληπτές ως “υπερβολικές”. Με αποτέλεσμα, να καταπιέζουν τα αρνητικά τους συναισθήματα και βιώματα και να προχωρούν στην “αυτοσιωπή” η οποία προκαλεί αισθήματα αβοηθησίας, απελπισίας και παραίτησης. Η Ενδομητρίωση περιβάλλεται από αβεβαιότητα σχετικά με την εξέλιξη της νόσου, την επιτυχία των θεραπειών, τους μακροπρόθεσμους κινδύνους για την υγεία και το αναπαραγωγικό μέλλον, που αποτελούν επιπρόσθετες πηγές άγχους και στρες.

Επομένως, αν υπάρχει κάποιο κοντινό σου πρόσωπο το οποίο παλεύει με την Ενδομητρίωση άκουσέ την, δώσε της χώρο και χρόνο να εκφραστεί ελεύθερα, επιβεβαίωσέ την πως είσαι δίπλα της αν χρειαστεί κάτι, επικύρωσε αυτά που νιώθει με ενσυναίσθηση, ενημερώσου για την ασθένεια, προσφέρσου να την συνοδέψεις σε ιατρικές επισκέψεις αν αυτό θα την βοηθούσε, ρώτα πως θα μπορούσες να την υποστηρίξεις, ενθάρρυνε την αυτοφροντίδα και ό,τι άλλο χρειάζεται.

Η ψυχολογική υποστήριξη είναι απαραίτητο εργαλείο στην αντιμετώπιση και διαχείριση της Ενδομητρίωσης. Η όλη διαδικασία της διάγνωσης και μόνο αφήνει αρκετά αποτυπώματα στην ψυχική υγεία των γυναικών, αφού εμπεριέχει πολλαπλές εξετάσεις και επισκέψεις σε διάφορους γιατρούς. Αρκετές γυναίκες λαμβάνουν την επίσημη διάγνωση αρκετά χρόνια μετά την έναρξη των συμπτωμάτων. Έτσι, η ψυχολογική υποστήριξη, σε ομαδικό ή ατομικό πλαίσιο μπορεί να βοηθήσει στην επεξεργασία διαφόρων βιωμάτων, στην ελεύθερη έκφραση και αποφόρτιση, στην αντιμετώπιση εσωτερικών διεργασιών και πεποιθήσεων που μπορεί να επιδεινώνουν την ψυχική κατάσταση και επομένως στην αντιμετώπιση ψυχολογικών επιπτώσεων της ασθένειας.

Απευθυνόμενη στις γυναίκες που παλεύουν με την Ενδομητρίωση:

Είσαι δυνατή, μη διστάσεις να αναζητήσεις βοήθεια.

Ευανθία Σωτηρίου, Κλινική Ψυχολόγος